這次我們與【泰國觀光局 台北辦事處】一起前來的這次普吉島沙盒計畫之旅，實實在在的體驗了一項非常俱有在地地方特色的體驗了一整套的套裝活動。屬於普吉島北部地區的社區「Ban Mai Khao」所發展出來的在地地方創生特色體驗活動。

這項活動的發起單位為「普吉島宋卡大學王子校區」與「Sirinat Phu Ket 國家公園」管理處 及「Ban Mai Khao」社區三個單位共同策劃舉辦，為的就是讓資源可以永續發展及讓社區的居民可以透過「在地觀光」深度體驗的方式增加收入，是一個既環保又可增加收入及讓資源永續的地方創生旅遊體驗活動。在Ban Mai Khao這個社區體驗活動一個套裝有三種體驗活動，分別為《沙浴》、《捕海蟬》及種《鵝舌草》三種屬於這個地區特有的地方文化體驗，所有的體驗都是由當地村民一一指導遊客來親自動手來感覺和參與。

據Mai Khao社區村長說，Mai Khao沙灘這裡的海灘因為海岸線落差很大所以不太適合水上活動，所以沙灘這裡人特別的少，所以非常乾淨無污染，另外經過研究這裡的沙灘礦物質含量非常非常高，在強烈日照下埋進沙中，原以為會是非常的燙和大量冒汗，但奇特的是沙中的溫度反而是涼爽宜人的，社區發展協會解釋說透過30分鐘這樣的冷熱沙浴體驗交替可以促進新陳代謝，而且這也是當地人流傳非常久，也相當特別的一種當地養生方式。 คุณมาไม่ถึงภูเก็ตจริงๆ ถ้าไม่ได้ไปสปา และ “สปาทราย” ที่หาดไม้ขาวก็มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ซึ่งแตกต่างจากการปฏิบัติดั้งเดิมที่เกี่ยวข้องกับการแช่ในน้ำที่อุดมด้วยแร่ธาตุหรือน้ำทะเล วิธีนี้ต้องได้รับการปรนเปรอในแอ่งทรายชายหาด ชายหาดที่รู้จักกันในท้องถิ่นว่าหาดไม้ขาวเป็นแหล่งรวมของพันธุ์ไม้ที่ละเอียดอ่อน หยาบและหยาบ ซึ่งคุณสมบัติเฉพาะตัวได้กลายเป็นข้อได้เปรียบทีเดียว ชาวบ้านเชื่อว่าทรายที่หยาบกว่าในพื้นที่ทำให้สามารถบำบัดและขับสารพิษได้ โดยการฝังในบ่อทรายที่หาดไม้ขาว ชาวบ้านเชื่อว่าการปฏิบัตินี้สามารถรักษาอาการปวดข้อและปรับปรุงรูปแบบของอัมพาต โรคเกาต์ เบาหวาน หรือความดันโลหิตสูงได้

「海蟬」很多人可能沒聽過，但「浪花蟹」很多人可能就知道了。海蟬蟹Hippa，別稱「浪花蟹」、「鼴鼠蟹」，但非真正的螃蟹。在台灣可以看見太平洋蟬蟹和側指蟬蟹。海蟬蟹是屬於爬行亞目異尾部的甲殼類，不能算是真正的螃蟹。隨浪花逐食的海蟬蟹，喜愛居住的地方，一般都棲息在沙灘浪花拍打可到之處，以藉浪花力量，順勢上岸，埋伏在食物下方沙石處而得名，也有人因牠倒著爬行而稱之為「倒退嚕」。體型呈卵形，頭胸甲長2至5公分，平滑有光澤，體色因棲地沙粒的顏色而異，海蟬蟹的生活環境是沙質海岸，但抗污染能力奇弱無比。可謂是海域水質的一項指標，而Mai Khao海灘這裡因為保護得當，一年四季都有海蟬蟹可以捕撈，這也是當地想要推廣這個深度生態體驗給遊客更了解當地的原因之一。捕捉海蟬蟹時，要追逐著浪花，浪花來時踢沙，浪花退時放網讓海水帶走沙，徒留下在沙裡的「海蟬蟹」在網中，Mai Khao社區為了讓這項傳統能夠永續發展，因此小於2.5公分及抱蛋的海蟬蟹都要放生，透過這樣生生不息的方式，才能永續經營。 วิสาหกิจชุมชนอนุรักษ์จักจั่นทะเลหมู่ 4 ตำบลไม้ขาวเพื่อให้สมดุลย์กับการใช้ประโยชน์มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์วิทยาเขตภูเก็ตร่วมกับองค์การบริหารส่วนตำบลไม้ขาวจักจั่นตัวเมียมีไข่การฟื้นฟูและอนุรักษ์จักจั่นทะเลในพื้นที่ที่ชุมชนหมู่ 4 ตำบลไม้ขาวเข้าใช้ประโยชน์สิ่งที่เน้นคือการใช้ประโยชน์ของทรัพยากรจะต้องสมดุลกับการอนุรักษ์ปัญหาคือการจับขายแม่พันธุ์จักจั่นทะเลที่มีไข่อาจมีผลให้จำนวนจักจั่นทะเลที่หาดไม้ขาวลดลงการใช้ภูมิปัญญาชาวบ้านของชุมชนคือให้ใช้ตาข่ายที่ห่างและมีขนาดใหญ่กว่า 2.5 ซม. แต่ทั้งนี้จักจั่นทะเลตัวใหญ่ที่จับได้ก็จะเป็นตัวเมียและบางตัวเป็นแม่พันธุ์ผลจากการสำรวจพบว่า 100% จะพบการขายแม่พันธุ์ที่มีไข่เพราะขายได้ราคาตัวละ 2-3 บาทในขณะที่ตัวเมียไม่มีไข่ขายตัวละ 1 บาททีมวิจัยต้องให้ข้อมูลแก่ผู้จับจักจั่นทะเลซึ่งนอกจากเป็นคนในชุมชนบ้านไม้ขาวเองก็จะมีผู้จับจากพื้นที่อื่นด้วยว่าถ้าเราจับแม่พันธุ์ที่มีไข่ขาย 1 ตัวเราจะสูญเสียจักจั่นไปประมาณ 2,600 ตัวซึ่งจักจั่นจะฟักภายในระยะเวลาแค่ 7 วันได้เป็นตัวอ่อนและเจริญเติบโตเป็นตัวเต็มวัยให้ขายได้ต่อไปดังนั้นเมื่อจับแม่พันธุ์ได้ควรปล่อยกลับสู่ทะเลไม้ขาวทันทีวิธีนี้เป็นวิธีที่ดีที่สุดที่จะอนุรักษ์แม่พันธุ์จักจั่นได้ซึ่งมีข้อสมมุติฐานใหม่ว่าการที่เราเพียงแค่ปล่อยแม่พันธ์จักจั่นคืนสู่ทะเลจะมีอัตรารอดมากกว่าที่จะรวบรวมหรือสร้างธนาคารจักจั่นทะเลขึ้นเนื่องจากความเป็นอัตลักษณ์ของน้ำและทรายของหาดไม้ขาวและถ้าพิจารณาในแง่ของจุดคุ้มทุนค่าไฟค่าอาหารค่าการจัดการในการเลี้ยงแม่พันธุ์จักจั่นทะเลในโรงเรือน แต่ทั้งนี้ทางชุมชนหมู่ 4 ตำบลไม้ขาวมีจุดประสงค์ที่จะจัดตั้งเป็นเขตอนุรักษ์จักจั่นทะเลริมหาดระยะทาง 150 เมตรและประสานกับทางอุทยานแห่งชาติสิรินาถร่วมกันออกมาตรการในการอนุรักษ์จักจั่นทะเลให้เข้มแข็งมากกว่านี้

「鴨舌草Sheathed Monochoria」別名：鴨舌紅、鴨舌苦草、黃花鴨舌草、紅背仔、鵝公英等。本品爲菊科萵苣屬剪刀股。爲多年宿根草本。生於沙地、堤岸潮溼地，多以人工栽培。早期普吉島因為來自潮汕的移民非常非常的多，因此將這種在潮汕地區常見易種的草本食用植物帶到普吉。而一方水土養一方人，跟著祖先輩一起來到普吉的鴨舌草，就連烹飪方式也與潮汕不同，直接融合了「泰式料理」的處理方式例如 涼拌、酸辣湯、炒蝦醬……都是當地很傳統的料理方式，藉由傳統與當地的料理融合，又是一種非常具有在地特色的「食物文化」。這個體驗可以透過當地人的教導，讓參加的遊客體驗如何種植和摘取，而這樣三個月一次的「種植採收期」，就可以透過這樣的體驗一次一次的反覆進行、生生不息。 วิสาหกิจชุมชนผักลิ้นห่านตำบลไม้ขาวมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์วิทยาเขตภูเก็ตร่วมกับองค์การบริหารส่วนตำบลไม้ขาวผักลิ้นห่านเป็นผักพื้นบ้านส่วนใหญ่จะพบขึ้นอยู่ตามชายหาดพบมากที่ตำบลไม้ขาวจึงจัดเป็นพืชอัตลักษณ์ของตำบลไม้ขาวจังหวัดภูเก็ตลักษณะเป็นพืชล้มลุกลำต้นสั้น ๆ จะมีไหลทอดเลื้อยไปตามพื้นดินแตกหน่อเป็นช่วง ๆ ใบยาวรีมีประมาณ 7-15 ใบสีเขียวเข้มชุมชนสามารถนำมาปลูกในครัวเรือนได้ดินที่ใช้ปลูกเป็นดินทรายระบายน้ำได้ดีอุ้มน้ำได้น้อยส่วนการขยายพันธุ์ก็ง่ายใช้ไหลหรือหน่อชุมชนเริ่มต้นจากการปลูกเพื่อช่วยลดรายจ่ายค่าอาหารประจำวันนิยมนำมาบริโภคโดยนำมาแกงกะทิหรือผัดกับน้ำมันหอยรสชาติอร่อยมีความกรอบมันจนปัจจุบันสู่การปลูกผักลิ้นห่านเป็นอาชีพราคาตลาดขายสดกิโลกรัมละ 200 บาทโดยแบ่งชุมชนที่ปลูกผักออกเป็น 2 กลุ่มคือกลุ่มหนึ่งปลูกหน้าหาดส่วนอีกกลุ่มปลูกในครัวเรือน

這樣子的在地深度體驗活動，被泰國觀光局歸類為可永續經營並且環保 -的BCG 旅遊和健康旅遊的方式，更是未來泰國政府力推的旅遊模式，希望讓更多遊客透過這樣的深度旅遊來更認識泰國。